Belofte: Wij dagen studenten uit het maximale uit hun studieperiode te halen 

Conclusie

Om de belofte ‘Wij dagen studenten uit het maximale uit hun studieperiode te halen’ waar te maken, hebben we ingezet op: excellentieprogramma's, nieuwe visie op internationalisering, uitbreiden van keuzevrijheid in de keuzedelen en het bevorderen van interne doorstroom en doorstroom naar het hbo. Ook in 2021 hebben de coronamaatregelen impact gehad op het onderwijs waarmee wij onze studenten extra uitdagen, zoals de excellentietrajecten, internationalisering en keuzedelen. Toch zijn we in 2021 beter in staat geweest om activiteiten doorgang te laten vinden en studenten de mogelijkheid te geven zich verder te ontwikkelen. Zo hebben 200 studenten een excellentieprogramma gevolgd, kreeg de door ons ontwikkelde training onderzoeksvaardigheden landelijk aandacht en hebben we ons voorbereid op het mee-organiseren van Skills the Finals in Utrecht. Internationaal is gewerkt aan Internationalisation@Home, dat zich richt op het ontwikkelen van internationale competenties bij studenten zonder dat die studenten naar het buitenland te gaan. Tot slot is er verder gewerkt aan de aansluiting met het hbo door de inzet van Skills Coaches en het ontwikkelen van MHBO-opleidingen. Deze belofte sluit aan bij het thema ‘gelijke kansen’.

Excellentie

Het excellentieprogramma 'UP' is het programma voor de ambitieuze student en docent. Met zo'n 30 programma’s, ondergebracht in vijf lijnen, biedt het aanvullende, extra-curriculaire mogelijkheden voor verdieping en verbreding. De vijf lijnen zijn: Internationaal, R&D, Vakverdieping, Utrecht Challenge Alliantie en Vakwedstrijden. 

In 2021 had corona ook impact op heeft ook het UP-programma. Zo zijn de meeste internationale programma’s uitgevallen of in andere vorm doorgestart. Etoile Internationaal heeft, i.p.v. een theaterproductie in Italië, een optreden in de tuin verzorgd voor ALS-patiënten die vanwege de pandemie niet naar buiten konden. Ook de niet-internationale programma’s hebben zich aangepast aan de nieuwe omstandigheden. Veel programma’s zijn online gegaan of hebben, na de versoepelingen, een korter en compacter programma aangeboden. Dit heeft geresulteerd in een online bijeenkomst waar ruim 200 studenten hun getuigschrift voor UP uitgereikt kregen.

In het kader van de nieuwe lijn R&D waar studenten zich richten op innovaties in hun vakgebied, heeft een aantal docenten onderzoek gedaan naar de specifieke onderzoeksvaardigheden van mbo-studenten. Dit onderzoek werd ondersteund door Universiteit Utrecht en heeft geresulteerd in een trainingsprogramma voor docenten die betrokken zijn bij de lijn R&D en een aantal masterclasses voor studenten. Het onderzoek heeft landelijk veel aandacht gekregen en is zelfs op de mbo-onderzoeksdag genomineerd voor aanmoedigingsprijs in de categorie 'Vraagstelling'.

Ambitieuze studenten die deelnemen aan een excellentieprogramma vinden het prettig om contact met elkaar te hebben en ervaringen te delen. Ook kan het voor studenten die nu deelnemen aan een programma prettig zijn te leren van de ervaringen van studenten die hun zijn voorgegaan. Een tweetal docenten heeft daarom een plan ontwikkeld voor het inrichten van de UP-community voor huidige studenten en alumni. In het najaar zijn de eerste stappen gezet met het inrichten van een LinkedIn-community en het ontwikkelen van een wervingscampagne. De UP-community kan een belangrijker drager worden van de excellentiegedachte in het roc.

Skills Heroes

Door alle beperkingen hebben er dit jaar geen kwalificatiewedstrijden plaatsgevonden en was het NK Skills The Finals decentraal georganiseerd. Voor de deelnemende studenten was dit een grote teleurstelling. Ze hebben allemaal het aanbod ontvangen om in 2022 alsnog deel te nemen aan de kwalificatiewedstrijden en eventueel het NK.

ROC Midden Nederland heeft een aanjagersfunctie vervuld, om in afstemming met de gemeente en bestuurders van het Utrechtse mbo, een succesvol bid in te dienen voor de organisatie van het Nationaal Kampioenschap Skills the Finals in Utrecht. Het NK heeft tussen 31 Maart en 1 April 2022 plaats gevonden in de Jaarbeurs Utrecht.

Naast de inrichting van een projectorganisatie voor het organiseren van de NK is ook de interne structuur voor Skills versterkt. Dit heeft geresulteerd in de deelname van studenten van negen verschillende colleges aan in totaal 24 vakwedstrijden binnen Skills Heroes. De deelnemende studenten hebben zich voorbereid op kwalificatiewedstrijden door middel van gastlessen en trainingen.

Internationalisering

Voor alle betrokkenen was internationalisering in 2021 een uitzonderlijk complex jaar.  Sinds de zomer was er sprake van zeer beperkte mobiliteit binnen Europa en naar de Nederlandse Antillen. De maatregelen troffen vooral studenten van de opleiding International Business Studies en van de Horeca-Toerisme-opleidingen. Om deze studenten toch de mogelijkheid te geven de voor hen zo belangrijke buitenlandstage te kunnen doen, zijn aparte regels en procedures ontwikkeld. Die regels en procedures zijn vastgelegd in het zogenaamde ‘coronaprotocol’. Met het oog op eventuele verruimingen in het voorjaar van 2022 -en ook om internationale mobiliteit onder de aandacht te houden- is er in november voor de tweede maal de week van de internationale student georganiseerd. Een week met veel online en fysieke activiteiten voor studenten en  docenten op alle colleges.

De implementatie van de nieuwe strategie “Crossing Borders” is voortvarend opgepakt. Een belangrijk element in deze strategie is de brede inzet van het keuzedeel Internationaal II waarbij een buitenlandstage verplicht is. Op deze wijze kunnen alle studenten kiezen voor een buitenlandverblijf. De verdere focus van de strategie is gericht op inclusief, duurzaam en Internationalisation@Home (I@H).

Keuzedelen

In 2021 is het aanbod van keuzedelen verder uitgebreid naar 336 (t.o.v. ruim 269 in 2020). Dit is ongeveer 30% van het landelijke aanbod. Per opleiding worden gemiddeld tien keuzedelen aangeboden. Hiermee is de keuzevrijheid voor studenten verder vergroot, iets waar studenten nadrukkelijk aandacht voor hebben gevraagd in de JOB-enquête uit 2020. Wat verder heeft bijgedragen aan de keuzevrijheid van studenten, is dat er veel meer niet-gekoppelde keuzedelen in het aanbod voor studenten zijn opgenomen. Vooruitlopend op de wetswijziging waarin de verplichte koppeling tussen keuzedeel en kwalificatie grotendeels wordt losgelaten, voert ROC Midden Nederland het volgende beleid: onderwijsteams mogen ook keuzedelen in hun aanbod opnemen die niet gekoppeld zijn aan de kwalificatie, mits er geen ondoelmatige overlap is. Veel teams maken hier gebruik van om zo het aanbod voor studenten aantrekkelijker te maken. Er zijn bij ROC Midden Nederland geen onderwijsteams die gebruikmaken van de mogelijkheid om af te wijken van de keuzedeelverplichting.

Tot slot zien we dat onderwijsteams steeds vaker in samenwerking met andere teams of colleges samenwerken om een breder en aantrekkelijker aanbod voor studenten mogelijk te maken. Ook wordt er vaker met het werkveld samengewerkt in de ontwikkeling van de keuzedelen. Hierdoor ontstaan aantrekkelijke en praktijkrelevante modules voor zowel onze reguliere studenten als werkenden. 

Ervaringen studenten

Of studenten ons onderwijs ook als uitdagend en aantrekkelijk ervaren, is onder meer af te leiden uit de relevante vragen in de JOB. In 2021 zijn er geen nieuwe JOB-resultaten beschikbaar. De resultaten van  de JOB-monitor uit 2020 laten nog duidelijk ruimte voor verbetering zien en liggen onder onze eigen norm (3,5). Dit motiveert ons om ons onverminderd in te zetten voor aantrekkelijk en uitdagend onderwijs omdat dit bijdraagt aan het leerplezier van onze studenten en uiteindelijk aan het leerrendement. 

Vragen uit Job-monitor 2020

Interne doorstroom

Uit onderstaande tabel blijkt dat de interne doorstroom van niveau 2 naar niveau 3/4 de afgelopen jaren redelijk stabiel is. Ongeveer 16% van de studenten stroomt door naar een niveau 3 of 4 opleiding. In de praktijk blijkt deze overstap nog wel eens een uitdaging te zijn voor studenten. Met name het taalniveau vormt soms een struikelblok in het succesvol doorstromen. Daarom zetten we met ons taalbeleid (verwijzen naar Studentsucces - optimale ontwikkeling - taalbeleid) extra in op deze doelgroep. 

Aantal doorstroom niveau 2 naar niveau 3 en 4 per bekostigingsjaar

Doorstroom hbo

Het percentage van onze studenten dat na een mbo-diploma doorstroomt naar het hbo ligt al een aantal jaren rond de 35%. Uit de cijfers van de Hogeschool Utrecht, waar het grootste deel van onze studenten naar doorstroomt, blijkt dat het aantal studenten dat in het eerste jaar van het hbo uitvalt, daalt. Van de studenten die in 2020-2021 zijn gestart op het hbo, valt 30% uit in het eerste jaar, t.o.v. 46% van de studenten die in 2017-2018 zijn gestart. Tegelijkertijd zien we dat het percentage studenten dat in het eerste jaar een propedeuse haalt, stabiel blijft (gemiddeld 28%). Studenten vallen dus minder uit, maar presteren niet per se beter in het eerste jaar. De daling van de uitval is deels te verklaren door het opschorten van het bindend studieadvies in het hbo (studenten moeten 30 EC in twee jaar halen i.p.v. 50 EC jaar in een). Een andere verklaring is dat de aansluiting tussen mbo en hbo is verbeterd, o.a. door onze samenwerking met het hbo. Om onze studenten een succesvolle start te geven op het hbo, werken we in verschillende projecten samen met het hbo en hebben we deze samenwerking in 2021 verder geïntensiveerd. 

Skillscoaches

Het doel van het project 'Skillscoaches' is om de overstap van het mbo naar het hbo te versoepelen en het studiesucces van mbo-gediplomeerden in het eerste hbo-studiejaar te verbeteren. Binnen het project worden vanuit de HU studenten ingezet op mbo’s (o.a. binnen het keuzedeel voorbereiding hbo en LOB-lessen) om mbo-studenten op een laagdrempelige manier een beeld te geven van wat studeren binnen het hbo inhoudt en vergt. 

In 2021 zijn de skillscoaches veelvuldig ingezet, zowel online als op school. Ze gaven voorlichting over doorstroom in het keuzedeel ‘voorbereiding hbo’ en in LOB-lessen. Ook zijn skillscoaches op diverse plekken langdurig ingezet in een lessenserie van circa vier tot zes lessen.

Verder werden er eerste stappen gezet richting verduurzaming van de skillscoach inzet:

• Implementatie van de inzet van skillscoaches in onderwijsprogramma’s;

• Alumnibeleid: voor het voortbestaan van het skillscoachproject is ‘eigen’ aanwas van skillscoaches van belang. 

“Jij hebt mij het vertrouwen en de motivatie gegeven om door te studeren. Superfijn dat je die mythes hebt ontkracht en een realistisch beeld hebt gegeven. Ik ga nu zeker die overstap maken.”

Qoute van een MBO-student over de Skillscoach

Samenwerking AD

In 2020 is ROC Midden Nederland de samenwerking aangegaan met de Hogeschool Utrecht voor de ontwikkeling van verschillende AD-trajecten, gericht op actuele vraagstukken: Health en Social Work, E-Commerce, Engineering en Bouwmanagement. In 2021 is deze samenwerking uitgebreid met de opleidingen Software development en Sociaal Juridische Dienstverlening. De samenwerking krijgt onder meer vorm door detachering van mbo-docenten naar het ontwikkelteam van de AD-trajecten. Hierdoor kan gewerkt worden aan een goede aansluiting tussen mbo en hbo-AD en is er ruimte voor kennisdeling tussen docenten. Het doel van de samenwerking is de bekendheid van doorstroommogelijkheden richting AD-trajecten onder studenten te vergroten en de overgang van MBO naar AD te versoepelen, wat bijdraagt aan het succes van onze studenten in het hbo. Daarnaast is de samenwerking ook gericht op professionalisering van de docent en kennisdeling op het gebied van didactiek en inhoudelijke ontwikkelingen. 

MHBO-opleidingen

Om tegemoet te komen aan de behoeftes van ambitieuze studenten die snel willen doorstromen naar het hbo, heeft ROCMN in 2021 kaders ontwikkeld voor MHBO-opleidingen. Een MHBO opleiding is een versneld niveau 4 opleiding (2-jaar) waarin studenten stevig worden voorbereid op een goede start op het hbo. Voor MHBO-opleidingen gelden toelatingseisen en in het curriculum is expliciet aandacht voor hbo-vaardigheden, relevante keuzedelen en het vergroten van de zelfregie bij studenten. In 2021 bood ROC Midden Nederland tien MHBO-opleidingen aan.